Bỏ thuế khoán nằm trong lộ trình cải cách thuế tại Việt Nam. Ngày 04/05/2025, Ban chấp hành Trung ương ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW năm 2025 của Bộ Chính trị và phát triển kinh tế tư nhân, tại tiểu mục 7 Mục II Nghị quyết 68-NQ/TW năm 2025 quy định về việc xóa bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh kể từ 1/1/2026.
Điều này đang trở thành đề tài nóng đối với hàng triệu hộ kinh doanh cá thể, đặc biệt là những người đang kinh doanh quán cà phê nhỏ. Khi quy định này được áp dụng, chủ quán không chỉ đối mặt với thay đổi trong cách nộp thuế mà còn phải làm quen với việc sử dụng hóa đơn điện tử, ghi chép doanh thu, và tuân thủ quy trình kế toán.
Bỏ thuế khoán sang thuế kê khai
Trong nhiều năm qua, các chủ quán cà phê nhỏ thường nộp thuế khoán - một hình thức tính thuế dựa trên doanh thu ước tính do cơ quan thuế xác định, thường khá đơn giản, dễ hiểu và ổn định. Chủ quán chỉ cần nộp thuế theo mức cố định hằng tháng mà không cần ghi chép chi tiết sổ sách hay phát hành hóa đơn.
Tuy nhiên, theo chính sách mới sẽ bãi bỏ thuế khoán và chuyển sang chế độ kế toán đầy đủ, trong đó chủ quán sẽ phải:
- Sử dụng phần mềm hóa đơn điện tử
- Ghi chép và kê khai doanh thu, chi phí cụ thể
- Lưu trữ chứng từ hợp lệ đầu vào - đầu ra
- Tuân thủ thời hạn nộp báo cáo thuế định kỳ
Đây là một thay đổi lớn đối với hàng trăm nghìn chủ quán cà phê nhỏ nói riêng và 5 triệu hộ kinh doanh nói chung, vốn quen hoạt động với mô hình thủ công, chi phí thấp, và ít kiến thức về công nghệ hay kế toán.
Lo lắng của chủ quán cà phê nhỏ về bỏ thuế khoán
Theo khảo sát sơ bộ tại TP.HCM và Hà Nội, nhiều chủ quán cà phê bày tỏ nỗi lo lớn nhất là thiếu kỹ năng và công cụ để kê khai đúng quy định. Không chỉ nỗi lo phát sinh chi phí mà còn không biết bắt đầu từ đầu, lo lắng bị phạt do kê khai sai.
Chị Thanh, một chủ quán cà phê tại quận Bình Thạnh (TP.HCM) chia sẻ: “Tôi chỉ quen với việc tính doanh thu mỗi ngày bằng sổ tay. Giờ bảo tôi làm hóa đơn điện tử và nộp thuế giống doanh nghiệp thì thật sự rất áp lực”. Chị cho rằng thuế khoán giống như một khoản chi cố định, dễ tính toán và không gây bất ngờ. Giờ đây, nếu chuyển sang hình thức kê khai đầy đủ, phải ghi chép, lưu trữ hóa đơn, kê khai hàng hóa đầu vào, đầu ra, mà nào có ai chỉ rõ cho cách làm?
Nhiều chủ quán khác cũng bày tỏ lo ngại. Doanh thu thì có lúc cao lúc thấp, nhưng chi phí mặt bằng, nguyên vật liệu, nhân công lúc nào cũng đều đều tăng. Nếu áp dụng thuế mới mà không rõ cách tính, lỡ mình phải đóng quá tay thì sao?”.
Nhưng nếu nhìn xa hơn… bỏ thuế khoán có thể là cơ hội
Tuy nhiên, theo TS Nguyễn Ngọc Tú, nguyên Vụ trưởng Tổng cục Thuế, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Thuế, hiện nay là giảng viên Trường Đại học Kinh doanh và công nghệ Hà Nội, nếu tiếp cận đúng hướng, bỏ thuế khoán không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội để hộ kinh doanh nói chung và chủ quán cà phê nhỏ nói riêng có điều kiện để quản trị được tài chính, hiểu được số liệu tài chính của mình.
Ngoài ra việc xóa bỏ thuế khoán sẽ phản ánh được trung thực, đầy đủ hơn doanh thu thực tế của hộ kinh doanh. Xóa bỏ thuế khoán chính là xóa bỏ sự bất bình đẳng giữa các nhóm kinh doanh. "Gần 2 triệu người làm công ăn lương, không kinh doanh mà nộp thuế thu nhập cá nhân một năm lên tới 170.000 tỷ đồng, bằng 9-10% ngân sách Nhà nước. Trong khi đó khối hộ kinh doanh lớn mạnh hơn hàng năm chỉ nộp thuế từ 25.000-26.000 tỷ đồng" (TS Nguyễn Ngọc Tú).
Qua đó, xóa bỏ thuế khoán giúp chủ quán cà phê nhỏ sẽ có những cơ hội như sau:
- Minh bạch hóa tài chính: Khi có báo cáo thu nhập - chi phí rõ ràng, chủ quán sẽ dễ dàng theo dõi hiệu quả từng món trong menu, tối ưu chi phí nguyên vật liệu, nhân sự và vận hành.
- Dễ dàng gọi vốn - mở rộng: Khi có sổ sách kế toán chuẩn, việc vay vốn ngân hàng hoặc kêu gọi nhà đầu tư để mở rộng kinh doanh sẽ thuận lợi hơn.
- Tham gia nền kinh tế chính quy: Việc trở thành đối tượng nộp thuế minh bạch giúp hộ kinh doanh tránh rủi ro pháp lý và được xem xét hỗ trợ trong các chương trình phục hồi, ưu đãi của Nhà nước.
Giải pháp thích hợp cho chủ quán cà phê nhỏ
Thay vì nhìn nhận việc xóa bỏ thuế khoán là trở ngại, các chủ quán cà phê nhỏ có thể tiếp cận đây là một cơ hội để chuyển đổi số, chuyên nghiệp hóa quản trị và nâng cao khả năng cạnh tranh. Thay đổi từng bước một chính là bước đi đúng đắn trong lúc này.
Ngắn hạn (0-6 tháng): Làm quen và tối ưu công cụ quản lý
Mục tiêu: Giảm áp lực ban đầu, làm quen với quy trình mới, tránh vi phạm pháp luật.
Giải pháp cụ thể:
Chọn phần mềm quản lý đơn giản, phù hợp quy mô: Ưu tiên các nền tảng quản lý bán hàng tích hợp tính năng tạo hóa đơn điện tử như MISA eShop, KiotViet, Sapo POS, POS365. Các phần mềm này cung cấp gói cho quán nhỏ, giao diện dễ dùng, có hỗ trợ cài đặt tận nơi hoặc online.
Bắt đầu ghi chép doanh thu - chi phí theo ngày: Dù chưa kê khai chính thức, chủ quán nên hình thành thói quen ghi nhận doanh thu mỗi ca, chi phí nguyên liệu, tiền điện nước, tiền lương nhân viên, ... để làm nền cho kê khai sau này.
Tham gia lớp tập huấn kế toán cơ bản: Nhiều chi cục thuế, hội doanh nghiệp nhỏ và vừa, hoặc các đơn vị phần mềm thường xuyên tổ chức lớp miễn phí hoặc phí thấp. Nên cử bản thân hoặc nhân viên tin cậy học để hiểu cách vận hành cơ bản sổ sách.
Kết nối cộng đồng kinh doanh F&B: Tham gia các nhóm Facebook/Zalo như Khởi nghiệp cà phê, Chủ quán F&B Việt, nơi chia sẻ kinh nghiệm thực tế khi chuyển đổi sang thuế kê khai, lựa chọn nhà cung cấp, và tránh sai sót khi kê khai lần đầu.
Xem thêm: 5 Cách Ứng Dụng Giải Pháp Công Nghệ Vào Quản Lý Quán Cà Phê/Trà Sữa
Trung hạn (6-18 tháng): Tổ chức lại hệ thống vận hành - tài chính
Mục tiêu: Chuyển đổi mô hình quản lý từ cảm tính sang khoa học - có số liệu, từ vận hành thủ công sang tự động hóa.
Giải pháp cụ thể:
Chuẩn hóa hệ thống quản trị tài chính nội bộ: Thiết lập bảng theo dõi thu - chi, định kỳ kiểm tra lợi nhuận theo món, theo khung giờ bán, theo khu vực khách hàng. Từ đó dễ dàng xác định món lời - món lỗ, tránh lãng phí nguyên vật liệu.
Phân loại và kiểm soát chi phí chặt chẽ: Chủ quán cần tách riêng chi phí cố định (thuê mặt bằng, lương nhân viên) và chi phí biến đổi (nguyên liệu, marketing). Việc này giúp đánh giá điểm hòa vốn, xây dựng chiến lược tăng doanh thu hiệu quả hơn.
Ứng dụng CRM đơn giản để chăm sóc khách hàng: Sử dụng các phần mềm quản lý khách quen, tích điểm (như Getfly, Misa CRM hoặc Zalo OA), giúp tăng tỷ lệ khách quay lại mà không cần tốn thêm chi phí quảng cáo liên tục.
Đào tạo nhân sự nội bộ biết cách xử lý hóa đơn, quy trình kê khai: Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào bên ngoài, chủ quán nên đào tạo 1-2 nhân viên thân cận có kiến thức cơ bản về lập hóa đơn, lưu chứng từ, nộp báo cáo định kỳ để tránh bị động.
Xem thêm: 6 Cách Tận Dụng Sức Mạnh Của Social Media Để "Tăng Trưởng" Doanh Số Quán Cà Phê/Trà Sữa
Dài hạn (18 tháng trở lên): Tái cấu trúc để phát triển bền vững
Mục tiêu: Biến hộ kinh doanh thành mô hình vận hành chuyên nghiệp, mở rộng quy mô khi đủ điều kiện.
Giải pháp chiến lược:
Chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp siêu nhỏ hoặc công ty TNHH: Khi doanh thu tăng ổn định và hệ thống quản lý đã có nền tảng, việc chuyển đổi giúp chủ quán dễ dàng gọi vốn, mở thêm chi nhánh, thuê/mua mặt bằng hợp pháp hơn và tiếp cận các ưu đãi về thuế, vốn vay từ nhà nước.
Ứng dụng sâu công nghệ số trong vận hành: Sử dụng phần mềm kết nối đồng bộ quản lý bán hàng, kho, hóa đơn, tài chính - nhân sự - marketing để tiết kiệm thời gian và tăng tính minh bạch. Có thể tích hợp với POS, delivery app, social media…
Tái định vị thương hiệu - set sản phẩm: Khi hệ thống ổn định, chủ quán có thể đầu tư bài bản hơn vào thương hiệu, chất lượng dịch vụ, hoặc chuyển hướng phân khúc cao hơn (coffee-to-go, specialty coffee, nhượng quyền mô hình) để tăng biên lợi nhuận.
Xem thêm: 6 Bí Mật Xây Dựng Thương Hiệu Cà Phê/Trà Sữa thành "thương hiệu quốc dân"
Kết luận: Chủ quán cà phê cần chuyển mình
Chính sách xóa bỏ thuế khoán là một phần tất yếu trong quá trình hiện đại hóa nền kinh tế. Dù còn nhiều khó khăn trong giai đoạn đầu, nhưng nếu có hướng dẫn, công cụ và lộ trình phù hợp, chủ quán cà phê nhỏ hoàn toàn có thể thích nghi và thậm chí phát triển mạnh mẽ hơn nhờ sự minh bạch và chuyên nghiệp hóa.
Điều quan trọng là không hoang mang, mà hãy bắt đầu từ bước nhỏ nhất: ghi chép doanh thu mỗi ngày, tìm hiểu phần mềm phù hợp và tham gia vào cộng đồng hỗ trợ. Anz Group sẽ luôn bên bạn để vượt qua thời kỳ khó khăn này. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn chi tiết bạn nhé!
CÔNG TY TNHH TƯ VẤN VÀ PHÁT TRIỂN ANZ
Địa chỉ: 11A Hồng Hà, phường 2, quận Tân Bình, Tp Hồ Chí Minh
Hotline: 0706.323.323
Email: anzgroup.vn@gmail.com
Website: anzgroup.vn
